Sułtanat Omanu przechodzi przez historyczną transformację gospodarczą, odchodząc od tradycyjnej zależności od ropy naftowej na rzecz ambitnego planu dywersyfikacji, w którym miedź odgrywa kluczową rolę. Po trzydziestoletniej przerwie w wydobyciu tego strategicznego metalu, kraj ponownie otworzył swoje kopalnie, sygnalizując nową erę w rozwoju sektora górniczego.

Powrót do korzeni górniczych

Na początku 2025 roku Minerals Development Oman (MDO) po raz pierwszy od dekad wyeksportowało koncentraty miedzi z kopalni Lasail, położonej w regionie Sohar. To przełomowe wydarzenie oznacza reaktywację górnictwa miedzi po trzech dekadach zastoju.

Kopalnia Lasail, wraz z planowanymi do uruchomienia kopalniami Al-Baydha i Mazoon, ma łączne rezerwy szacowane na 2,8 miliona ton rudy miedzi. Eksperci przewidują, że produkcja może osiągnąć około 800 tysięcy ton rocznie przez najbliższe cztery do pięciu lat.

Vision 2040 jako motor zmian

Strategia dywersyfikacji Omanu nie jest impulsywną reakcją na zmieniający się rynek energii. Jak wyjaśnia Christopher Armitage, ekspert ds. energii i zasobów naturalnych z Deloitte:

"Vision 2040 opiera się na fundamentach położonych przez Vision 2020, które po raz pierwszy określiły potrzebę wyjścia poza ropę naftową. Ten wcześniejszy plan ustanowił regulacyjne i instytucjonalne podstawy dla sektorów pozanaftowych, takich jak górnictwo."

Program obejmuje nie tylko górnictwo, ale także:

• Rolnictwo i rybołówstwo
• Logistykę i produkcję
• Porty i energię odnawialną
• Turystykę
• Rozwój kapitału ludzkiego

Wyzwania i lekcje z przeszłości

Historia górnictwa miedzi w Omanie nie była pozbawiona trudności. W latach 90. XX wieku produkcja praktycznie ustała z powodu niskich jakości rud, wysokich kosztów wydobycia oraz słabych cen globalnych. Kraj nie mógł konkurować z gigantami branży, takimi jak chilijska Codelco czy amerykańska Freeport-McMoRan.

Obecne podejście jest jednak odmienne. Zamiast kosztownego procesu wytapiania, Oman koncentruje się na produkcji i eksporcie koncentratów miedzi, co pozwala na:

1. Efektywniejsze wykorzystanie globalnego popytu
2. Zmniejszenie wpływu na środowisko
3. Obniżenie kosztów inwestycyjnych

Strategiczne pozycjonowanie na rynku globalnym

Oman nie dąży do zostania największym producentem miedzi na świecie. Zamiast tego pozycjonuje się jako niezawodny, średni dostawca strategiczny, wykorzystując swoje korzystne położenie geograficzne blisko Azji, Europy i Indii.

Według analiz GlobalData, do początku następnej dekady Oman może awansować z 48. na 33. miejsce w globalnym rankingu producentów miedzi pod względem wolumenu.

Kluczowa rola sektora prywatnego

Dr Yousuf bin Hamed al Balushi podkreśla, że sektor prywatny nie jest obserwatorem rozwoju narodowego, ale głównym aktorem. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne przynoszą pełną wartość, gdy spotykają się z kompetentymi lokalnymi firmami.

Strategia In-Country Value (ICV) Omanu wymaga lokalnych treści w kontraktach, wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa oraz buduje umiejętności omańskiej siły roboczej, czyniąc zagraniczne inwestycje bardziej wpływowymi dla gospodarki krajowej.

Infrastruktura wspierająca rozwój

Port Sohar, przez który będą wysyłane koncentraty, przeszedł już modernizację swoich urządzeń do obsługi ładunków masowych. Planowane są również inwestycje w:

• Rozbudowę połączeń kolejowych
• Korytarz kolejowy łączący wnętrze kraju z wybrzeżem
• Usprawnienie dostępu drogowego

Perspektywy na przyszłość

Największa z planowanych kopalni, Mazoon, ma rozpocząć produkcję w 2027 roku. Będzie obejmować pięć kopalni odkrywkowych oraz zakład przetwórczy zdolny do produkcji 115 tysięcy ton koncentratu miedzi rocznie.

Choć niektórzy analitycy uważają ożywienie przemysłu miedzi w Omanie za głównie symboliczne, eksperci wskazują na strategiczne znaczenie tego ruchu w kontekście globalnego zapotrzebowania na różnorodne i bezpieczne źródła dostaw miedzi.

Transformacja gospodarki Omanu pokazuje, jak tradycyjne wartości - niezawodność, uczciwe postępowanie i duma z rzemiosła - mogą być połączone z nowoczesnymi narzędziami i standardami, tworząc solidne fundamenty dla przyszłego rozwoju.