Pracownicy portowi z całej Europy gromadzą się w Genui, aby skoordynować działania przeciwko dostawom broni do Izraela. Bezpośrednim powodem mobilizacji był atak izraelskich dronów na Global Sumud Flotilla — konwój pomocy humanitarnej, na którego pokładzie znajdowała się między innymi szwedzka aktywistka klimatyczna Greta Thunberg.

Międzynarodowe spotkanie w Genui

Włoski związek zawodowy USB organizuje w piątek i sobotę spotkanie przedstawicieli portów z Hiszpanii, Francji, Grecji, Cypru, Maroka i Niemiec. Celem jest wypracowanie wspólnej strategii działań, która początkowo ma skupić się na blokowaniu eksportu wojskowego do Izraela, ale może się rozszerzyć na szerszy bojkot handlowy.

"Mamy nadzieję, że spotkanie to zaowocuje planem poważnych, konkretnych działań — zarówno natychmiastowych, jak i długoterminowych" — powiedział Francesco Staccioli z konfederacji wykonawczej USB, który kieruje koordynacją z międzynarodowymi partnerami.

Atak na flotyllę jako punkt zwrotny

Global Sumud Flotilla, licząca 50 statków z ponad 40 krajów, została ostrzelana przez izraelskie drony na wodach międzynarodowych na południe od Krety. W akcji humanitarnej, mającej na celu przełamanie izraelskiej blokady Strefy Gazy, uczestniczy około 300 osób, w tym:

• Greta Thunberg — szwedzka aktywistka klimatyczna
• Franciszek Sterczewski — polski poseł
• Melanie Schweizer — niemiecka prawniczka
• Kleoniki Alexopoulou — grecka historyczka

W nocy z 23 na 24 września doszło do co najmniej trzynastu eksplozji, a zauważono piętnaście dronów. Sterczewski relacjonował na platformie X: "Przed chwilą dron zaatakował statek z pomocą humanitarną pod PL banderą, na którym płynę. Wszyscy cali, ale uszkodzony został jeden żagiel".

Reakcje europejskich rządów

Na atak błyskawicznie zareagowały europejskie stolice. Włochy wysłały okręt wojenny w celu ochrony swoich obywateli na pokładzie flotylli, a podobną decyzję podjęła Hiszpania. Premier Pedro Sánchez zapowiedział wysłanie okrętu wojennego jako eskorty dla konwoju.

Polska reakcja okazała się znacznie bardziej stonowana. Ministerstwo Spraw Zagranicznych ograniczyło się do komunikatu o "monitorowaniu sytuacji" i zapowiedzi zaproszenia przedstawiciela ambasady Izraela "celem wyrażenia troski o los obywateli RP".

Izraelskie oskarżenia

Rząd Benjamina Netanjahu twierdzi, że dysponuje "niezbitymi dowodami" na to, że za Global Sumud Flotilla stoi Hamas. Rzecznik izraelskiej armii Effie Defrin oświadczył, że marynarka wojenna jest gotowa do przechwycenia statków flotylli.

"Tel Awiw nie zezwoli statkom na wpłynięcie do strefy walk. Ich prawdziwym celem jest prowokacja i służba Hamasowi"

— stwierdził minister spraw zagranicznych Izraela Gideon Saar.

Kryzys humanitarny w Gazie

Według raportu IPC (organizacji wspieranej przez ONZ) 514 tysięcy Palestyńczyków, czyli niemal co czwarty mieszkaniec Strefy Gazy, cierpi z powodu skrajnego głodu. Netanjahu odrzuca te dane jako "wierutną bzdurę" i "antysemicki oszczep".

Flotylla przewozi żywność i środki medyczne dla głodującej ludności. Organizatorzy opisują siebie jako "koalicję zwykłych ludzi, którzy wierzą w godność człowieka oraz siłę działania bez przemocy".

Wpływ na handel europejski

Zaangażowane w akcję związki zawodowe mają znaczący wpływ na europejską żeglugę:

Pracownicy portowi USB ostrzegli, że jeśli utracą kontakt z flotyllą, natychmiast zablokują wszystkie dostawy do Izraela. W perspektywie długoterminowej może to oznaczać skoordynowane działania protestacyjne w europejskich portach nie tylko przeciwko broni, ale wszystkim towarom kierowanym do Izraela.

Historia ataków na pomoc humanitarną

To nie pierwszy przypadek ataku na międzynarodową pomoc humanitarną. W kwietniu 2024 roku izraelski dron ostrzelał konwój World Central Kitchen, zabijając siedem osób, w tym Polaka Damiana Sobola, który został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Orderem Odrodzenia Polski.

Staccioli podkreśla: "Flotylla zmieniła sytuację. Wzmocniła debatę i sprawiła, że Gaza znalazła się w centrum uwagi, wymagając zdecydowanej i natychmiastowej interwencji".

Spotkanie w Genui rozpocznie się od wewnętrznych rozmów między delegacjami portowymi w piątek, a w sobotę dołączą do nich inni pracownicy łańcucha dostaw zajmujący się transportem lub produkcją materiałów wojennych. Jak podkreśla Staccioli: "Porty są teraz strategicznymi polami bitwy — potrzebujemy wspólnego stanowiska i silniejszej koordynacji".