Prezydent Karol Nawrocki podpisał w czwartek ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy, która wprowadza istotne zmiany w systemie świadczeń dla uchodźców. Najważniejszą zmianą jest uzależnienie prawa do świadczenia 800 plus od aktywności zawodowej w Polsce.

Przedłużenie legalności pobytu do marca 2026 roku

Podpisana ustawa przedłuża legalność pobytu obywateli Ukrainy w Polsce do 4 marca 2026 roku. Pierwotnie termin ten miał upłynąć z końcem września 2025 roku, co dotyczy nawet miliona Ukraińców przebywających w naszym kraju.

"Wygaśnięcie dotychczasowych przepisów o pomocy Ukraińcom w zakresie legalności pobytu groziło chaosem, zarówno dla nich samych, jak i dla pracodawców" - wyjaśnił szef Kancelarii Prezydenta Zbigniew Bogucki.

Koniec świadczeń dla niepracujących

Kluczową zmianą jest odebranie prawa do pobierania świadczenia 800 plus cudzoziemcom, którzy nie pracują w Polsce. Bogucki podkreślił na konferencji prasowej:

"Koniec świadczenia 800 plus dla obywateli Ukrainy, którzy nie pracują tutaj w Polsce, nie przebywają w Polsce, nie płacą składek, nie płacą podatków, ich dzieci nie chodzą do szkoły. To była sytuacja zupełnie niezrozumiała, niedopuszczalna."

Nowe warunki otrzymywania świadczeń

Zgodnie z zapisami ustawy, wypłaty świadczeń socjalnych dla cudzoziemców będą uzależnione od kilku kluczowych warunków:

• Aktywność zawodowa - prawo do świadczeń będzie powiązane z uzyskiwaniem co najmniej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2025 roku to 2333 zł brutto miesięcznie)
• Obowiązek nauki dzieci - dotyczy wszystkich dzieci powyżej 6 lat
• Osobiste potwierdzenie tożsamości - każdy wnioskodawca musi mieć numer PESEL i osobiście stawić się w urzędzie z dziećmi
• Miesięczne kontrole ZUS - automatyczne sprawdzanie legalności zatrudnienia i pobytu w Polsce

Ograniczenia w opiece zdrowotnej

Ustawa wprowadza również ograniczenia dostępu do niektórych świadczeń zdrowotnych dla obywateli Ukrainy, którzy nie pracują w Polsce. Dotyczy to między innymi:

• Dostępu do rehabilitacji
• Refundowanych leków na receptę
• Leczenia zaćmy
• Opieki stomatologicznej

"To jest koniec tej turystyki zdrowotnej" - skomentował Zbigniew Bogucki.

Ostatnia ustawa tego typu

Szef Kancelarii Prezydenta zapowiedział, że jest to ostatnia ustawa dotycząca takiej formy pomocy obywatelom Ukrainy, którą podpisuje prezydent Nawrocki.

"Musimy przejść na normalne warunki, czyli traktowanie obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Polski w taki sam sposób, jak innych obcokrajowców" - podkreślił Bogucki.

Nowe projekty prezydenckie

Prezydent zapowiedział złożenie do Sejmu dwóch nowych projektów ustaw:

1. Wydłużenie okresu wymaganego do ubiegania się o polskie obywatelstwo z trzech do dziesięciu lat stałego pobytu
2. Zmiany w Kodeksie karnym dotyczące ścigania banderyzmu na terenie Polski

Efekt prezydenckich wet

Bogucki podkreślił, że obecne rozwiązania są efektem wcześniejszych wet prezydenta Nawrockiego. "Poprzednimi wetami prezydent RP zmusił rząd premiera Donalda Tuska do pracy i do przedstawienia nie idealnych, ale zdecydowanie lepszych rozwiązań" - stwierdził.

Nowe przepisy mają na celu uszczelnienie systemu świadczeń i zapobieganie nadużyciom, w tym przypadkom pozorowania zatrudnienia oraz "turystyce świadczeniowej" na koszt polskich podatników.