Astronomowie potwierdzają nadejście wyjątkowego wydarzenia kosmicznego, które przejdzie do historii jako najdłuższe całkowite zaćmienie Słońca w dziejach ludzkości. 16 lipca 2186 roku niebo nad częścią Ameryki Południowej pogrąży się w ciemnościach na rekordowe 7 minut i 29 sekund.
Rekord sprzed 1800 lat zostanie pobity
Dotychczasowy rekord należał do zaćmienia z 27 czerwca 363 roku, które trwało krócej niż nadchodzące zjawisko. Nowy rekord będzie niemal maksymalny – teoretycznie całkowite zaćmienie Słońca może trwać maksymalnie 7 minut i 32 sekundy.
Pas całkowitego zaćmienia przebiegnie przez Kolumbię, Wenezuelę i północną Brazylię. W tych regionach obserwatorzy doświadczą niezwykłego zjawiska – w środku dnia nastąpi całkowita ciemność, temperatura gwałtownie spadnie, a na niebie pojawi się spektakularna korona słoneczna.
Idealne warunki astronomiczne
Wyjątkowa długość tego zaćmienia wynika z perfekcyjnego ustawienia trzech ciał niebieskich:
- Ziemia znajdzie się blisko aphelium (najdalszy punkt orbity od Słońca), przez co tarcza Słońca będzie wizualnie mniejsza
- Księżyc będzie w perygeum (najbliższy punkt orbity względem Ziemi), co sprawi, że będzie wydawał się większy
- Cień Księżyca padnie niemal prostopadle na powierzchnię Ziemi, maksymalizując efekt zaćmienia
Seria zaćmień w najbliższych latach
Choć na rekordowe zaćmienie trzeba poczekać ponad 150 lat, już wkrótce czeka nas wyjątkowa seria trzech zaćmień rok po roku. Hiszpania już powołała specjalną komisję międzyresortową w związku z przewidywanym napływem turystów.
Data | Typ zaćmienia | Czas trwania | Widoczność |
---|---|---|---|
12 sierpnia 2026 | Całkowite | 2 min 18 sek | Islandia, Hiszpania |
2 sierpnia 2027 | Całkowite | 6 min 22 sek | Hiszpania, Afryka Północna, Bliski Wschód |
26 stycznia 2028 | Obrączkowe | - | Ekwador, Brazylia, Portugalia, Hiszpania |
Fascynacja zaćmieniami przez wieki
Zaćmienia Słońca od starożytności budziły zarówno strach, jak i zachwyt. W przeszłości interpretowano je jako gniew bogów czy zwiastuny katastrof. Dziś astronomowie potrafią przewidzieć je z dokładnością co do sekundy, ale zjawiska te nie straciły swojego magicznego charakteru.
Całkowite zaćmienie Słońca to nie tylko spektakularne widowisko, ale również rzadka okazja do badania korony słonecznej – zewnętrznej warstwy atmosfery Słońca, która na co dzień pozostaje niewidoczna w blasku tarczy słonecznej.
Zaćmienia w Polsce
Polscy miłośnicy astronomii mieli okazję obserwować częściowe zaćmienie Słońca 29 marca 2025 roku. Kolejna taka szansa już 2 sierpnia 2027 roku. Jeśli jednak marzy nam się całkowite zaćmienie nad Polską, trzeba uzbroić się w cierpliwość – najbliższa taka okazja dopiero 7 października 2135 roku.
Ciekawostki o zaćmieniach
Niezwykłym zbiegiem okoliczności jest fakt, że Księżyc jest 400 razy mniejszy od Słońca, ale znajduje się także 400 razy bliżej Ziemi. To sprawia, że z powierzchni naszej planety oba ciała niebieskie wydają się niemal tej samej wielkości – warunek konieczny do wystąpienia całkowitego zaćmienia.
Statystycznie całkowite zaćmienie Słońca w danym miejscu na Ziemi występuje raz na 370 lat, choć zdarzają się wyjątki – w Hrubieszowie zaćmienie wystąpiło zarówno w 1842, jak i w 1851 roku.
Dla większości z nas rekordowe zaćmienie z 2186 roku pozostanie jedynie ciekawostką astronomiczną. Jednak już planowane badania i przygotowania do tego wydarzenia pokazują, jak wielkie znaczenie ma ono dla współczesnej nauki i przyszłych pokoleń astronomów.